Ceramic - vật liệu thách thức thời gian

Ceramic - vật liệu thách thức thời gian. Trong bài viết này hãy cùng Từ điển đồng hồ khám phá hành trình nằm gai nếm mật của vật liệu tuyệt vời này - gốm Ceramic

Sự bắt đầu gian nan

Rado là nhà sản xuất đồng hồ đầu tiên thử nghiệm gốm ceramic với việc cho ra đời chiếc đồng hồ Diastar vào năm 1962. Diastar được xem là mẫu đồng hồ chống trầy xước đầu tiên trên thế giới. Đặc biệt là 55 năm sau, bộ vỏ khung vonfram cacbua là bằng chứng hùng hồn cho khả năng chống trầy xước của chiếc đồng hồ này. Ngoại trừ chất phát quang bị mờ và bộ vỏ khung có phần lỗi thời, ta sẽ chẳng thể tìm thấy bất kì dấu về thời gian trên chiếc Diastar cả.

Trong năm 1973, thương hiệu Omega bắt đầu công cuộc nghiên cứu và phát triển những bộ vỏ khung đồng hồ làm từ cermet (một loại biến thể của gốm ceramic được làm từ nhôm oxit và vonfram cacbua). Sau 8 năm thì Omega cũng cho ra đời được một chiếc Seamaster Cermet, mà bây giờ gọi là Black Tulip do sở hữu bộ vỏ khung màu đen đặc thù.

Tuy nhiên Black Tulip là một chiếc đồng hồ đắt đỏ, gấp 5 lần giá một chiếc Speedmaster thông thường. Vào thời điểm đó, Black Tulip chỉ được đặt hàng mà không được Omega cho sản xuất đại trà. Đồng thời, Black Tulip không phải là một chiếc đồng hồ làm từ ceramic hoàn toàn vì dây đeo vẫn làm từ thép có gắn thêm những miếng gốm ceramic.

Cả hai mẫu Omega Cermet và Rado Diastar không thực sự thành công, những đã chứng minh được rằng "gốm ceramic có thể sử dụng trong chế tác đồng hồ". Việc chứng minh được gốm ceramic có một chỗ đứng đặc biệt trong chế tạo đồng hồ cao cấp lại thuộc về nhà sản xuất IWC, khi họ cho ra đời chiếc IWC Da Vinci Ref. 3755 vào năm 1986.

IWC Da Vinci Ref. 3755 là chiếc đồng hồ lịch vạn niên, chronograph đầu tiên có sử dụng bộ vỏ khung từ gốm ceramic. Thậm chí, bộ vỏ khung của chiếc Da Vinci Ref. 3755 không chỉ có màu đen truyền thống, mà còn có màu trắng.

Giống như trường hợp của chiếc Diastar, thiết kế của chiếc Ref.3755 đã bị lỗi thời. Tuy nhiên bộ vỏ khung không hề bị thay đổi cho đến tận năm 1994, khi mà IWC thiết kế một chiếc đồng hồ với bộ vỏ khung gốm ceramic có số hiệu Ref.3705 – chiếc Fliegerchronograph. Bộ vỏ khung bằng gốm ceramic đen là một trong những thiết kế hiếm nhất, những chiếc đồng hồ IWC sản xuất trước năm 2000.

Rado vẫn tiếp tục phát triển việc sử dụng gốm ceramic, đặc biệt vào năm 1990, nhà sản xuất này đã đem đến một thiết kế quyền lực của hãng trong vòng 30 năm – Rado Ceramica. Rado Ceramica là chiếc đồng hồ đầu tiên sở hữu cả bộ vỏ khung và dây đeo đều làm từ gốm ceramic. Trong những năm 1990, Rado đã phát triển một biến thể mới của gốm ceramic đã được nung nóng ở nhiệt độ 20.000 độ C để cho ra một màu sắc ánh kim rực rỡ.

Jaeger Lecoulte sử dụng gốm ceramic để làm vòng bi

Bôi trơn là vấn đề quan trọng bậc nhất trong những bộ máy đồng hồ. Dầu bôi trơn cần được tra thường xuyên, dẫn đến việc không thuận tiện cho người đeo đồng hồ. Nếu không có dầu, vòng bi kim loại sẽ bị mài mòn, tạo ra bụi kim loại và hủy hoại bộ máy bên trong.

Khi những chiếc đồng hồ tự động trở nên phổ biến hơn trong thế kỉ XX, câu hỏi được đặt ra là: Làm thế nào để nâng chất lượng bôi trơn lên. Với Eterna, vào năm 1948, nhà sản xuất này bắt đầu sử dụng những vòng bi kim loại mà không sử dụng chất bôi trơn. Nghe có vẻ là một giải pháp hợp lý, nhưng cuối cùng, theo thời gian những viên bi kim loại vẫn gây ảnh hưởng đến bộ phận rotor của bộ máy đồng hồ.

70 năm sau, vòng bi bằng gốm ceramic đã giải quyết được vấn đề nhức nhối về vấn đề bôi trơn, nhờ vào bản chất siêu cứng của gốm ceramic, không cần bôi trơn, vì gốm ceramic không hề thấm nước dẫn đến bị ăn mòn như thép. Bởi vậy, nhiều thương hiệu như là Jaeger-LeCoultre, Girard Perregaux và Patek Philippe đã bắt đầu sử dụng gốm ceramic để chế tạo vòng bi trong sản xuất bộ máy đồng hồ.

Nếu IWC đã chứng minh được rằng gốm ceramic có một chỗ đứng trong chế tạo đồng hồ thì nhà sản xuất Chanel lại cho thấy gốm ceramic còn mang tính thẩm mĩ rất cao. Chiếc đồng hồ Chanel J21 là chiếc đồng hồ bằng gốm ceramic đầu tiên xuất hiện vào năm 2000, bởi một thương hiệu thời trang cao cấp nổi tiếng. Được thiết kế bởi Jacques Helleu, Chanel J21 là một cỗ máy thời gian thú vị, với kích cỡ tầm trung, một chiếc đồng hồ tự động phi giới tính với vành bezel có thể xoay được, và mang lại cảm giác thể thao.

Từ năm 2005, nhiều chiếc đồng hồ thể thao xuất hiện với vành bezel bằng gốm ceramic

Vành bezel trên đồng hồ được làm từ nhiều chất liệu khác nhau. Ví dụ như trường hợp của chiếc Rolex GMT-Master Ref. 6542s đầu tiên có vành bezel làm từ Bakelite, nhưng nó rất là giòn, bởi vậy vành bezel đã được thay đổi sử dụng nhựa có độ bền hơn. Nhiều năm sau thì hầu hết chất liệu được sử dụng làm vành bezel là nhôm vì nhôm khá là bền mà không cần phủ sơn lên. Mặc dù vậy, vành bezel nhôm vẫn bị phai màu theo dấu thời gian.

Và đó cũng chính là động lực thúc đẩy nhiều nhà sản xuất đồng hồ, tạo ra những chiếc đồng hồ không bị ảnh hưởng bởi sức công phá của thời gian. Và đó là điều mà gốm ceramic có thể đáp ứng được. Gốm Ceramic có khả năng chống xước, thậm chí không bị ảnh hưởng bởi tia UV.  

Ứng dụng ceramic trong chế tác đồng hồ, nhà sản xuất Rolex đã bắt đầu sử dụng gốm ceramic để chế tạo vành bezel. Đặc biệt gốm ceramic của Rolex có tên gọi khác biệt Cerachrom với nhiều màu như đen, xanh nước biển, xanh lá và nâu.

Năm 2009, thương hiệu Omega đem đến chiếc Seamaster Planet Ocean Liquid Metal với phiên bản giới hạn. Seamaster Planet Ocean Liquid Metal là sự kết hợp của gốm ceramic siêu cứng cùng hợp chất của titan được sử dung cho dấu chỉ giờ. Bằng việc sử dụng tia laze để cắt trên vành bezel gốm ceramic, sau đó nung nóng titan và đổ vào những rãnh trống để tạo nên một vành bezel có dấu chỉ giờ.

Trong năm 2013, cả Omega và Rolex đều đem đến những bước đột phá vĩ đại trong công nghệ gốm ceramic

Rolex đã giới thiệu chiếc GMT-Master II Ref. 1157610 BLRN – một phiên bản cải tiến của chiếc GMT cổ điển với một vành bezel đen và xanh dương. Điểm đặc biệt về vành bezel của chiếc đồng hồ GMT-Master II Ref. 1157610 BLRN là hai màu xanh đỏ trên vành bezel.

Cụ thể, hai màu được làm trên cùng một mảnh mà không phải hai nửa rồi ghép lại với nhau. Để có thể làm được điều đó, Rolex đã tạo ra một vành bezel màu xanh dương trước rồi ngâm tẩm với các hợp chất hóa học đặc biệt để màu có thể thay đổi khi đem nung. Và cuối cùng, Rolex đã tiếp tục nghiên cứu công nghệ này để vào năm 2014, vành bezel Pepsi với hai màu xanh dương và đỏ đã xuất hiện.

Tiếp theo đó, Omega đã vén màn bí mật của chiếc Speedmaster Dark Side of the Moon – một chiếc đồng hồ chronograph bằng gốm ceramic đầu tiên có cả mặt số, khóa cài, núm chỉnh giờ và nút đều đươc làm từ gốm ceramic.

Trong năm 2014, Omega đã giới thiệu một chiếc Planet Ocean với bành bezel bằng gốm ceramic có màu cam. Đây được xem là thành tựu chủ đạo của Omega trong nhiều năm. Vành bezel của chiếc đồng hồ này có những biến thể ceramic có màu đen hoặc xanh dương trong khi đó, phần màu cam là nhôm. Tuy nhiên, có lẽ vì chi phi chế tạo khá cao, Omega đã dừng chế tạo vành bezel bằng gốm ceramic màu cam, thay vào đó là miếng đệm cao su màu cam.

Bộ sưu tập Planet Ocean có bộ vỏ khung bằng ceramic được biết với tên gọi là Deep Black đã được phát hành năm 2016. Và năm 2017, chiếc đồng hồ lặn, tên gọi Big Blue được làm từ gốm ceramic xanh dương cũng được đem đến công chúng.

Dĩ nhiên không chỉ có Rolex, Omega là những đại diện sử dụng gốm ceramic trong chế tạo đồng hồ. Có vô vàn thương hiệu khác đã chứng minh được gốm ceramic là một vật liệu tuyệt vời trong giới. Hơn thế nữa, với sự phát triển không ngừng của khoa học và kĩ thuật, hẳn sẽ có ngày một nhiều biến thể với tên gọi khác của gốm ceramic xuất hiện, góp phần cho sự phát triển ngày một vững mạnh của việc chế tạo đồng hồ, đem đến những cỗ máy thời gian đầy tính thuyết phục sau này.